Sigmabase homepage

Uitgepraat
Het begrip 'zomer' krijgt dit jaar een nieuwe betekenis. Vandaag is het qua weer duidelijk herfst, morgen is het vast even winter en dan moet ik me haasten om de BBQ op tijd klaar te zetten voor een avondje ouderwets verbranden. Van een lekker ouwerwetse stabiel-hete en langdurige zomer is geen sprake. Alles kan nu zomaar elk moment verkeren. Neem daar doorheen ook nog die aanhoudende ellendig dominante sport en alle pratende hoofden die avond aan avond het scherm moeten vullen met vette grappen en opgedirkte ingrediënten om leuk te zijn, en het scenario om chronisch narrig te zijn tekent zich moeiteloos af. Nee ik heb het wel zo’n beetje gehad. Dringend tijd om maar op vakantie te gaan. Misschien is dat wel wijs. Wegwezen.

Transitie
Ik kan met een gerust hart weg. Met trots heeft een hele batterij ministers, inclusief de premier, ons vlak voor het zomerreces laten weten dat alle grote maatschappelijke hervormingen door de kamers zijn geloodst. We mogen trots zijn, want ons land is er dankzij hen nu klaar voor om anders te gaan functioneren. Na een periode van afbraak is de transitie ingezet. Een andere inrichting, meer verantwoordelijkheid aan de basis, grotere autonomie van de burger en niet te vergeten de overheidsfinanciën op orde. Om het maar eens in versleten jargon te zeggen: 'De klus is geklaard. Nu nog op de resultaten wachten'. Ik ben beetje ontdaan als ik zoiets hoor. Geloven ze dat nu echt zelf? Is de financiële boel echt op orde? Denken we werkelijk dat we met elkaar nu de kaders hebben om te werken aan een maatschappij van morgen? Ik denk en twijfel. En ik wacht. Maar 'Luctor et Emergo' verschijnt vervolgens niet op mijn beeldscherm.

Orkaan
Op de en of andere manier geloof ik het langzamerhand niet meer. Wat is hier de kern? Hoe staan we er écht voor? Elders in de wereld wordt in de bloedhitte een moderne variant van brood en spelen gespeeld. Dat leidt lekker af. Maar maatschappelijk gezien zitten we gevoelsmatig in het oog van de orkaan. Veel van wat er was is nu afgebroken. Wat dierbaar en van waarde de prullenbak in. Althans zeker voor nu nog op papier. Dat gaan we nu uitrollen. Wat dat betekent, hoe dat gaat uitwerken en doorwerken? Wie zal het zeggen. Maar een ding is zeker: als we straks terugkomen van vakantie kan het feest beginnen. Dan kunnen we 'live' meemaken wat het betekent dat we het oude stelselmatig hebben afgebroken maar daar weinig tot niets voor in de plaats hebben. En juist daar zit ’m de kneep. Wat is de stip op de horizon? Waar werken we naar toe?

Maatschappelijke energie
De afgelopen maanden hebben we met een grote groep mensen gewerkt aan een boek met als titel: ‘Nieuwe Business Modellen: Samen Werken aan Waardecreatie’. De essentie van dat boek is te kijken hoe we met elkaar in een maatschappij in transitie kunnen komen tot een nieuwe generatie transactie-arrangementen. Transacties die van waarde zijn, maar niet altijd volgens de traditionele weg van het geld verlopen. Hoe kunnen we opnieuw maatschappelijk leren organiseren? Kort gezegd gaat het om: 'mag ik jouw bloemkool tegen mijn stroom, dan deel ik met hem weer in mijn zorgpunten' als idee. Want er is in deze wereld meer van waarde dan geld alleen. In een tijd waarin geld structureel schaars blijft en de maatschappelijke schulden nog lang niet afbetaald zijn, is het bovendien een illusie om te denken dat de economische machine van gisteren gewoon weer aangezet kan worden.  Oh, u dacht dat na zeven jaren recessie alles straks weer bij het oude terug kwam? Dat Mark R. zijn magische banenmachine eindelijk aan de praat had gekregen? Misschien tijd om ook even op vakantie te gaan want het wordt een 'hete herfst'.

Feestje
Maar wat er ook staat te gebeuren, we moeten door. Op 13 november hopen we een feestje met elkaar te vieren in de Domkerk in Utrecht. Een feestje over transitie – van onderop. Over energie in de samenleving. Niet over afbraak, maar opbouw. Over echt anders en niet alleen maar minder. Ik overweeg Mark Rutte uit te nodigen, maar ga daar tijdens mijn vakantie nog eens rustig over nadenken.

Als U erbij wilt zijn, meldt u dan tijdig aan op www.nieuwebusinessmodellen.info.
Fijn als u komt. We zullen het van elkaar moeten hebben om deze maatschappij een andere koers te geven. 

Prof. dr. Jan Jonker is hoogleraar Duurzaam Ondernemen en werkt aan de Nijmegen School of Management van de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij is o.a. auteur van de groene bestseller Duurzaam Denken Doen en schreef Werken aan de WEconomy (2013). Zijn focus is op het ontwikkelen van concepten en strategien voor duurzaamheid en de fundamentele veranderingen die dat met zich meebrengt. Hij is een veel gevraagd spreker over duurzaam ondernemen. Contact: j.jonker@fm.ru.nl