column
Column Jan Jonker - Transitie in actie: de opkomst van MOOCs

De laatste tijd zien we een voor velen nog nieuw fenomeen, genaamd MOOC. Een MOOC (Massive Open Online Course) is een voor iedereen toegankelijke (vaak gratis) cursus, ingericht op massale deelname uit meerdere landen, waarbij het cursusmateriaal wordt verspreid via het web. Deelnemers zijn dus niet aan een locatie gebonden. Het mooie is dat een groeiend aantal MOOCs door top-universiteiten ontwikkeld is. MOOCs zijn in beginsel gratis, behalve als je als deelnemer feedback wilt krijgen of een diploma (of certificaat) wilt hebben op basis van nagekeken werk. In dit youtube-filmpje een bondige uitleg over wat een MOOC is.
Verschil met traditionele cursussen
Het verschil tussen een MOOC en een traditionele cursus is het niet gebonden zijn aan een locatie of het verplicht moeten volgen van onderwijs op een bepaald moment op de dag. De cursus kent geen bijeenkomsten, maar is een manier van digitaal 'bij elkaar brengen' van docenten en leerlingen over een gemeenschappelijk onderwerp.
Meestal is sprake van een cursusopzet met een doorlooptijd van 5 à 7 weken en wordt er in elke week een thema behandeld. Dat gebeurt aan de hand van 5 tot 7 korte films, verspreid over de week. Naast traditionele studiematerialen, zoals tekst, video’s en cases biedt deze vorm van onderwijs ook de mogelijkheid tot digitale interactie tussen studenten, docenten en assistenten, door middel van discussieplatforms zoals World Cafe’s en MeetUps.
Aanbieders
Het aantal instituten dat MOOCs aanbiedt lijkt snel te groeien.
Een paar belangrijke zijn o.a.:
https://www.canvas.net
https://www.class-central.com
http://mooc.audencia.com
https://www.futurelearn.com
https://www.edx.org
https://www.coursera.org
Ook is al de eerste nationale digitale ‘universiteit’ ontstaan en wel in Frankrijk onder de noemer FUN: France Université Numérique (http://www.france-universite-numerique.fr).
Alhoewel niet helemaal verwonderlijk, is het grootste aanbod MOOCs in het Engels, gevolgd door het Frans en het Spaans. Over bijna elk onderwerp is inmiddels wel een MOOC te vinden aangeboden op een bandbreedte van top-universiteiten (Harvard, MIT, et cetera) tot mindere onderwijs-‘goden’. Een overzicht van MOOCs van diverse aanbieders is te vinden op: https://www.mooc-list.com.
Afscheid van ‘pratende hoofden’
De verwachting is dat MOOCs als nieuwe vorm van afstandsonderwijs een grote druk zullen gaan uitoefenen op het conventionele, reguliere onderwijs. Dat komt misschien wel heel goed uit want vergrijzing en digitalisering maakt veel bestaand onderwijs ’niet meer van deze tijd’. Hoofdzakelijk is dat nog ingericht op basis van hoogopgeleide pratende hoofden voor de klas. Er is lesstof voorhanden in de vorm van een boek of artikelen en de docent gebruikt naast primair praten slides of animaties zoals YouTubes of Whiteboards. Terwijl het lesuur zicht voltrekt, beantwoorden de studenten hun mail, Whatsappen, kijken film of doen een spelletje. Het wekt dus geen verwondering dat het rendement van dit soort onderwijs laag is. In een tijd van korte spanningsbogen moet onderwijs meer zijn dan een verhaal met plaatjes, hoe boeiend ook gebracht.
Leren vanuit bed
Wat de opkomst van MOOCs precies gaat betekenen voor het onderwijs, is moeilijk te voorspellen, maar dat het impact gaat hebben is zeker. Waarom dezelfde ‘suffe’ cursussen laten geven door dezelfde docent (die niet zelden er zelf ook op uitgekeken is), terwijl middels een MOOC studenten vanuit hun bed kennis kunnen nemen van de snaartheorie, de geschiedenis van het communisme of de opkomst van het Taylorisme - om maar drie volstrekt willekeurige onderwerpen te noemen? De docent kan op afstand volgen wie waar is in het leerproces en kan middels tussentijdse toetsen en opdrachten heel nauwlettend kijken hoe individuele studenten door een programma heen gaan en waar ze problemen ontmoeten.
Maar dat is zeker nog niet alles. Een volgende stap is om eerst thuis een aantal lessen te volgen en – mits gehaald – pas toegelaten te worden tot een workshop of practicum. Toekomstmuziek. Maar dan wel morgen of overmorgen.
Toekomstige impact
De MOOC biedt nog volstrekt onontdekte mogelijkheden om grote groepen mensen kennis te laten maken met maatschappelijke thema’s zoals zorg, opvoeding, duurzaamheid of energie. Thema’s die op verschillende plekken op de wereld een verschillende betekenis hebben, maar die - juist door ze via een MOOC te adresseren - met elkaar verbonden kunnen worden. Thema’s die op een laagdrempelige manier toegankelijk worden. Mensen ook zonder geld kunnen – mits voorzien van de broodnodige digitale infrastructuur – overal ter wereld shoppen uit de beste opleidingen. Wat dat betekent weten we gewoon niet. Maar dat het impact zal hebben is zeker. Fundamentele impact, vermoedelijk.
Jan Jonker, hoogleraar Duurzaam Ondernemen
Radboud Universiteit, Nijmegen School of Management
Verschil met traditionele cursussen
Het verschil tussen een MOOC en een traditionele cursus is het niet gebonden zijn aan een locatie of het verplicht moeten volgen van onderwijs op een bepaald moment op de dag. De cursus kent geen bijeenkomsten, maar is een manier van digitaal 'bij elkaar brengen' van docenten en leerlingen over een gemeenschappelijk onderwerp.
Meestal is sprake van een cursusopzet met een doorlooptijd van 5 à 7 weken en wordt er in elke week een thema behandeld. Dat gebeurt aan de hand van 5 tot 7 korte films, verspreid over de week. Naast traditionele studiematerialen, zoals tekst, video’s en cases biedt deze vorm van onderwijs ook de mogelijkheid tot digitale interactie tussen studenten, docenten en assistenten, door middel van discussieplatforms zoals World Cafe’s en MeetUps.
Aanbieders
Het aantal instituten dat MOOCs aanbiedt lijkt snel te groeien.
Een paar belangrijke zijn o.a.:
https://www.canvas.net
https://www.class-central.com
http://mooc.audencia.com
https://www.futurelearn.com
https://www.edx.org
https://www.coursera.org
Ook is al de eerste nationale digitale ‘universiteit’ ontstaan en wel in Frankrijk onder de noemer FUN: France Université Numérique (http://www.france-universite-numerique.fr).
Alhoewel niet helemaal verwonderlijk, is het grootste aanbod MOOCs in het Engels, gevolgd door het Frans en het Spaans. Over bijna elk onderwerp is inmiddels wel een MOOC te vinden aangeboden op een bandbreedte van top-universiteiten (Harvard, MIT, et cetera) tot mindere onderwijs-‘goden’. Een overzicht van MOOCs van diverse aanbieders is te vinden op: https://www.mooc-list.com.
Afscheid van ‘pratende hoofden’
De verwachting is dat MOOCs als nieuwe vorm van afstandsonderwijs een grote druk zullen gaan uitoefenen op het conventionele, reguliere onderwijs. Dat komt misschien wel heel goed uit want vergrijzing en digitalisering maakt veel bestaand onderwijs ’niet meer van deze tijd’. Hoofdzakelijk is dat nog ingericht op basis van hoogopgeleide pratende hoofden voor de klas. Er is lesstof voorhanden in de vorm van een boek of artikelen en de docent gebruikt naast primair praten slides of animaties zoals YouTubes of Whiteboards. Terwijl het lesuur zicht voltrekt, beantwoorden de studenten hun mail, Whatsappen, kijken film of doen een spelletje. Het wekt dus geen verwondering dat het rendement van dit soort onderwijs laag is. In een tijd van korte spanningsbogen moet onderwijs meer zijn dan een verhaal met plaatjes, hoe boeiend ook gebracht.
Leren vanuit bed
Wat de opkomst van MOOCs precies gaat betekenen voor het onderwijs, is moeilijk te voorspellen, maar dat het impact gaat hebben is zeker. Waarom dezelfde ‘suffe’ cursussen laten geven door dezelfde docent (die niet zelden er zelf ook op uitgekeken is), terwijl middels een MOOC studenten vanuit hun bed kennis kunnen nemen van de snaartheorie, de geschiedenis van het communisme of de opkomst van het Taylorisme - om maar drie volstrekt willekeurige onderwerpen te noemen? De docent kan op afstand volgen wie waar is in het leerproces en kan middels tussentijdse toetsen en opdrachten heel nauwlettend kijken hoe individuele studenten door een programma heen gaan en waar ze problemen ontmoeten.
Maar dat is zeker nog niet alles. Een volgende stap is om eerst thuis een aantal lessen te volgen en – mits gehaald – pas toegelaten te worden tot een workshop of practicum. Toekomstmuziek. Maar dan wel morgen of overmorgen.
Toekomstige impact
De MOOC biedt nog volstrekt onontdekte mogelijkheden om grote groepen mensen kennis te laten maken met maatschappelijke thema’s zoals zorg, opvoeding, duurzaamheid of energie. Thema’s die op verschillende plekken op de wereld een verschillende betekenis hebben, maar die - juist door ze via een MOOC te adresseren - met elkaar verbonden kunnen worden. Thema’s die op een laagdrempelige manier toegankelijk worden. Mensen ook zonder geld kunnen – mits voorzien van de broodnodige digitale infrastructuur – overal ter wereld shoppen uit de beste opleidingen. Wat dat betekent weten we gewoon niet. Maar dat het impact zal hebben is zeker. Fundamentele impact, vermoedelijk.
Jan Jonker, hoogleraar Duurzaam Ondernemen
Radboud Universiteit, Nijmegen School of Management
Overzicht
Wekelijks nieuws en tips voor kwaliteitsprofessionals.
Klik hier voor een gratis abonnement.
Klik hier voor een gratis abonnement.