Sigmabase homepage

Het Internationale Summercamp in Letland is al weer bijna twee maanden geleden en ook de vakantie is voorbij. Tijd om me te richten op wat er de komende tijd de doen staat. Het meest actueel, ook al is het het verst weg, is het tiende Wintercamp dat de DAQ organiseert en waaraan vooral Arend Oosterhoorn veel tijd aan besteedt en ik een klein beetje. Het thema 'ruimte' is ons aangereikt door Olaf Fisscher.

Verder staat op de rol een serie colleges die VakmediaNet en Nyenrode aanbieden en waar ik het inleidend college van mag verzorgen. Het thema is Kwaliteit en het zal, naar ik aanneem, niemand verbazen dat ik in de trailer schrijf: 'Kwaliteit is een weerbarstig begrip, maar wordt onhandelbaar als we niet duidelijk zijn over de entiteit waar we het over hebben. Voor elke organisatie moeten we onderscheid maken tussen de kwaliteit van het primaire product of dienst en de organisatie die de omstandigheden en randvoorwaarden creëert waaronder het product of de dienst tot stand komt'. 

Het is in feite gewoon een opmerking vooraf want het college geeft mij weer eens de gelegenheid uit te weiden over het concept van de 'vier scholen' in kwaliteitsmanagement, waar vooral Huub Vinkenburg de basis voor heeft gelegd - alhoewel hij het heeft over 'drie scholen'.

Op weg naar het Wintercamp in Letland, we zijn er met zijn drieën per camper naar toe gereisd, waren de vier scholen een steeds terugkerend onderwerp van gesprek. Op het laatst kreeg het bijna de vorm van een spelletje waarbij we probeerden elk denkbaar onderwerp van de vier verschillende scholen te definiëren. Inspirerend was dat het concept verrassend robuust bleek te zijn. Reden genoeg dus om er op door te gaan.

Wellicht ook op het derde event dat in november gaat plaatsvinden: het jaarlijkse congres Procesmanagement van Vakmedianet, waar ik een inleiding mag verzorgen. In de folder van dat congres schrijf ik: 'Ook al zijn ze al lang over de houdbaarheiddatum heen, de 20e eeuwse organisatieprincipes worden nog steeds toegepast. Het wordt tijd de medewerkers nu eindelijk als vakvolwassen en geëmancipeerde professionals te zien en de organisatieprocessen van een sociaal-psychologisch perspectief. Niet alleen de linker hersenhelft, maar ook de rechter hersenhelft moet mee gaan doen. De methoden om processen van uit dat perspectief te beschrijven blijken verbluffend eenvoudig.'

Een vierde event dat dit najaar op de agenda staat, is de promotie van Nasser Alsalmani. Deze uit Oman afkomstige promovendus heeft een, naar mijn mening geslaagde, poging gewaagd een kwaliteitsmanagement benadering te ontwikkelen die eens niet op de Japanse, Amerikaanse of Europese modellen is gestoeld. Hij komt ook met een model (voor de liefhebbers: zijn aanpak valt dus binnen de 'normatieve school'), maar met een die uitgaat van Islamitische waarden.

Niet dat die waarden zo heel erg veel afwijken van wat we in de Christelijke en seculiere tradities tegenkomen, maar er zijn verschillen, en het zal zeker helpen de aandacht voor kwaliteit van de organisatie in Oman - en wie weet daarbuiten - doen vergroten. Hij heeft dertien waarden of uitgangspunten voor 'Islamitisch zakendoen' gevonden. De meeste zijn ons niet vreemd, maar twee wil ik hier expliciet benoemen, omdat het mijn inziens niet verkeerd zou zijn als deze ook in de Westerse wereld meer nadruk zouden krijgen.
 
Intention (Niya)
Muslims’ actions should be accompanied by good intentions (Braniane & pollard, 2010). As God Said in the Qur'an (Surah ar-ad 13:11), ‘God does not change the condition of people unless they change what is in their hearts’, and the Prophet Mohammed said, ‘actions are recorded based on intentions and the person will be rewarded or punished accordingly’ (Bukhari & Muslim). In other words, people should be judged based on their intentions. One might ask how this Islamic principle could be linked to business; Human Resource Management (HRM) provides a good example. Employees should not be punished for making mistakes or reaching unintended outcomes, but should be rewarded or punished based on their objectives, ideas, plans, and strategies to account for external factors, beyond an employee’s control, that may have led to the mistake or unintended outcome.

Consultation (Shura)
Islam emphasizes the importance of seeking advice. As it is stated in the Holy Qur’an (Surah, 42: 38), ‘their matters are Shura between them’. The Prophet Mohammed practiced consultation with his companions before making decisions in different subjects. Consultation (Shura) was a major characteristic of the Prophet's management; therefore Muslim leaders should consult with others prior to making decisions, especially for socio-economic matters not addressed or clearly defined in the Quran and Sunna (Branine & Pollard, 2010). Shura helps develop consensus and agreement ensuring all decision making benefits the community business. Best practices in modern management emphasize customer participation in decision-making and planning processes. Shura helps develop a sense of loyalty towards, and ownership of, the organization among employees. It also provides Muslim managers a better tool for supervising subordinate employees encouraging humbleness in supervisory duties and engaging employees in decision-making processes (Abdzniad, 2006). Shura or Consultation, aims to build consensus.

In deze tijd waarin de Islamitische wereld en de rest van de wereld, en dan met name de westerse, steeds meer tegenover elkaar komen te staan en de conflicten in de Islamitische wereld zijn afschuwelijke vormen beginnen aan te nemen, is het misschien niet verkeerd er op te wijzen dat bereidheid van elkaar te leren de enige weg is het tij te keren.


Prof.dr.ing. Teun Hardjono